Bağımsız medyadan kamuoyuna açık mektup

Biliyorsunuz geçtiğimiz günlerde bağımsız medya kuruluşları bir bildiri yayınladı. Google’ın  yerel kuruluşlara uyguladığı ambargo nedeniyle kapatılan Gazete Duvar’la birlikte bir isyan bayrağıydı bu.  

Bildiriyi yayınlayanlar: Artı Gerçek, BirGün, Diken, Ekonomim, Gazete Pencere, ilketv.com.tr, Kısa Dalga, Medyascope, T24 

"Kamuoyuna açık mektup: Google’ın yıkıcı ambargosunu protesto ediyoruz. Bağımsız medyanın yaşadığı kriz, özgürce haber almak isteyen tüm yurttaşların krizidir. Daha da ötesi bu bir demokrasi krizidir.” diyor kuruluşlar.  

Ekim 2024’te başlayan ve yaklaşık bir ay süren trafik amborgosu sonrasında, Ocak ayının sonlarından itibaren haber sitelerine yönlendiren trafiğin tamamen ortadan kalktığını ve Google’ın “Keşfet” ve “Haberler” bölümleri üzerinden sağlanan ziyaretçi trafiğinin %98’i, bağımsız medya kuruluşlarının büyük çoğunluğunu barındıran pek çok haber sitesi için bir günde kaybedildiğini söylediler. 

Asıl garip olan ise tüm çabalara rağmen Google ile düzenli, sağlıklı ve sürekli bir iletişim kurulamamasıydı. 

Google’ın sadece kendi çıkarları doğrultusunda bir trafik yönlendirme değişikliğine gittiğini iddia eden kuruluşlar, bu değişikliğin medya kurumlarının görünürlüğünü etkilediğini, bununla birlikte  kamuoyunun haber alma sürecini zorlaştırıyor. Aslında bağımsız medya kuruluşlarının oranı bu yeni internet haber ekosisteminde daha yüksek. Kuruluşlar, zaten çeşitli baskılar altında bulunan medya kurumlarının mali yapılarına geri dönülmez zararlar verildiğini vurguluyor.  

Gazete Duvar’ın kapanması ise, söz konusu tehlikenin boyutlarını gözler önüne seriyor. Bu nedenle, Türkiye’de faaliyet gösteren bağımsız medya kuruluşları:  “Google’ın bu tutumuyla hiçe sayılan kurumsal haklarımızın, çalışanlarımızın emeğinin ve okurlarımızın desteğinin her platformda izleneceğini bildiriyoruz." diyerek sesleniyor kamuoyuna.

"Başta Rekabet Kurumu olmak üzere, hem yerel hem de uluslararası hukuk mercilerinde yürüteceğimiz başvurularla mücadeleyi sürdüreceğimizi ve Google’ın ülkemizde yarattığı bu tahribatı ısrarlı bir şekilde takip edeceğimizi beyan ediyoruz.” diye de ekliyorlar. 

Türkiye’de kazanan reklam verenlere de söyleyecek sözleri var. “Sizleri, Google ve diğer teknoloji devlerinin tutumlarından vazgeçerek, reklamlarınızı doğrudan ülkemizde yayın yapan medya kuruluşlarına yönlendirmeye davet ediyoruz.” dediler. 

Okurlarından ise bu kriz döneminde destek ve dayanışma talep ettiler. 

Google ambargosunu anlamakta güçlük çekiyorum. Trafik kayıpları ve ani algoritma değişikliklerine ilişkin makul bir açıklamanın yapılmaması ise kullanıcılarda bir güven kaybı oluşturacaktır. En mantıklı sebep ise bahsettikleri gibi reklam gelirleri, teknik altyapısı veya okur potansiyeli olabilir. Ancak google sadece medya devlerini bazı kriterlere göne öne çıkarmamalı. Teknoloji çağı bağımsız kuruluşların, küçük girişimlerin de desteklenebildiği eşit fırsatlar dünyası olmalıdır.  

Google’ın bu tutumu, bağımsız medya ekosisteminin görünürlüğünü azaltarak, kamuoyunun haber alma sürecini zorlaştırıyor. Uzun vadede, medya kurumlarının ekonomik ve yapısal olarak zarar görme riski taşıması, sektör genelinde ciddi bir kriz yaratma potansiyeli barındırıyor. Google’ın bu çağrıyı duyup otomatik olarak trafik yönlendirme ve sıralama farklarını değiştirdiğini görebilecek miyiz? İşte bunu önümüzdeki günlerde anlayacağız. Belki okurlar destek çıkarsa daha görünür kılınabilir bu durum.