Kira Hukuku - Yargıtay Yorumları

YHGK 01.11.2022 T. 2022/2200 E., 2022/8401 K.

·       Kira bedelinin uyarlanması davasında davayı açan tarafın, kira sözleşmesinin kurulduğu anda edimler arasında denge bulunduğunu ancak, bu dengenin sözleşmeden sonra ortaya çıkan, taraflarca başlangıçta öngörülemeyen olağanüstü koşullar nedeniyle aşırı ve açık bir biçimde bozulduğunu, işlem temelinin sonradan meydana gelen bu nedenlerden dolayı çöktüğünü, sözleşmeyi aynı koşullarla sürdürmesinin kendisi için katlanılamaz bir durum yarattığını ileri sürmüş olması; kısaca, davadaki iddia ve istemini, sözleşmenin kurulmasından sonraki dönemde gerçekleşen olgulara dayandırması zorunludur. 

İlgili Yargıtay kararında ise yine öngörülememezlik koşuluna değinilmektedir. Öngörülemezlik durumunun doğmuş olması için sözleşmenin kurulduğu anda hiçbir şekilde bilinemiyor olması ve bunun yanı sıra da sözleşme kurulduğu anda taraflar arasında bu açıdan bir denge olması gerektiği gözetilmiştir. Bu durumların yanı sıra Yargıtay uyarlama için değişen koşullarda aşırı ve açık biçimde bozulma aramaktadır. Kanaatimizce de aşırı ve açık olmayan değişimler hayli hayli öngörülebilir olarak değerlendirebilecektir. Örneğin; kiracının esnaf olması durumunda belli bir ay kazancının düşük olması ya da ekonomisi sarsıntılı olan bir ülkede üst üste 3 ay kazanç düşüklüğü yaşanması veya eskisi kadar rağbet görmeyen bir zanaati icra eden bir zanaatkarın kazancının düşmesi öngörülememezlik olarak değerlendirilmemelidir. Bu hususlar gözetilirken kiracı elbette korunması gereken taraftır fakat kiraya verenin de adalete ihtiyaç duyduğu açıktır.