Nietzsche’nin Aynasında Kendimize Bakmak: Üstinsan Kavramı ve Modern Zamanların Felsefi Çığlığı 

Friedrich Nietzsche'nin "Böyle Buyurdu Zerdüşt" adlı eseri, yalnızca bir felsefi metin değil; insanın ruhsal dönüşümüne çağrı yapan şiirsel bir manifesto gibidir. Üstinsan (Übermensch) kavramı ise bu metnin omurgasıdır. Nietzsche’nin sözleri, 19. yüzyılın sert taşları arasından yankılanırken, 21. yüzyılda hâlâ bize kendi varoluşumuzu sorgulatmaya devam ediyor. Peki nedir bu üstinsan? Neden hâlâ bu kadar çarpıcı? 

Üstinsan Nedir? Bir İnsanlık Arayışının Sembolü 

Nietzsche’ye göre insan, bir köprüdür: Hayvan ile üstinsan arasında kurulmuş, geçici bir yapı. Yani insanın nihai amacı sadece hayatta kalmak, çoğalmak, iyi bir kariyer yapmak değil. Aksine, insan kendisini aşmakla yükümlüdür. Üstinsan; kendi değerlerini kendi yaratan, toplumsal normlara körü körüne uymayan, cesurca kendi anlamını inşa eden kişidir. 

Nietzsche şöyle der: 

“İnsanı aş! İnsan, bir köprüdür, bir amaç değil.” 

Buradaki "aşmak", bedensel ya da zihinsel bir üstünlükten ziyade, varoluşsal bir sıçramadır. Üstinsan, Tanrı'nın öldüğü bir dünyada anlam krizine düşmeyen, kendi içinden yeni anlamlar yaratabilen kimsedir. 

Zerdüşt’ün Sesi: Aforizmalarla Derinleşen Yolculuk 

Nietzsche’nin aforizmalarla dolu üslubu, okuyucuyu sarsarak düşünmeye zorlar. İşte birkaç çarpıcı örnek: 

• “Üstinsan, denizdir: kendi içinde küçük nehirleri ve pislikleri boğar.” 
• Bu söz, insanın kendi içindeki küçük hesapları, öfkeyi, kini ve sığ arzuları aşmadan gerçek dönüşüm yaşayamayacağını ima eder. 
• “Yaşamını öyle yaşa ki, bir dam hiçbir yol tarafından baştan çıkarılamaz.” 

Burada üstinsan, ahlaki ya da toplumsal “doğru”lara değil, kendi değerlerine göre hareket eden kişidir. 

Nietzsche’nin dili serttir, ama amacı yıkmak değil, dönüşüme zemin hazırlamaktır. Onun felsefesi, okşamak yerine sarsar. Çünkü büyümek çoğu zaman rahatsız edicidir. 

Modern Dünyada Üstinsan Ne Demek? 

Bugünün dünyasında “üstinsan” kavramını yanlış anlamamak gerekir. Bu, kibirli bir bireycilik ya da üstün ırk ideali değildir. Aksine, günümüzün hızlı, yüzeysel ve kalabalık yaşamında, kişinin kendi iç sesini duyması, kendi değerlerini belirlemesi daha da zor hale gelmiştir. 

Sosyal medyada onay alma arzusu, kariyer yarışları, kalabalıklar içinde kaybolmuşluk hissi… Üstinsan kavramı bugün belki de daha çok ihtiyaç duyduğumuz bir direniş biçimidir. Kendi hayatının iplerini ele almak, toplumsal ezberlerden sıyrılmak ve sahici bir yaşam kurmak… İşte bu, modern çağın Zerdüşt’ünün yoludur. 

Nietzsche’ye Göre Din ve Ahlak: Üstinsan’ın Önündeki Engeller mi? 

Nietzsche'nin en çok tartışılan görüşlerinden biri “Tanrı öldü” ilanıdır. Bu ifade, literal bir anlam taşımaz. O, Tanrı'nın insanlar üzerindeki otoritesinin çöktüğünü ve artık mutlak doğruların sorgulandığını söyler. 

Bu durum, insanların boşluk hissine kapılmasına neden olur. İşte tam burada üstinsan devreye girer. Boşluğa düşmek yerine yeni anlamlar yaratmayı seçer. 

Nietzsche’ye göre geleneksel ahlak sistemleri bireyin özgünlüğünü bastırır. Toplumun çizdiği "iyi insan" kalıbına sıkışmak yerine, insan kendi değerlerini oluşturmalıdır. 

Sonuç: Üstinsan Olmak, Bir Süreçtir 

Nietzsche’ye göre üstinsan bir sonuç değil, bir yönelimdir. Kendi iç karanlığına bakmaktan korkmayan, hatalarıyla yüzleşebilen, değişimden korkmayan insan, bu yolda yürüyordur. 

Üstinsan olmak, her şeyden önce cesaret ister. Toplumdan dışlanmayı, yalnızlığı, sorgulamayı göze almayı gerektirir. 

Ve belki de Nietzsche’nin asıl mesajı şudur: 

“Kendine sadık kal. Kendin ol. Ama bu kolay olmayacak.” 

KAYNAKÇA VE ALINTILAR

https://plato.stanford.edu/entries/nietzsche/

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2801549